به‌گفته مقام‌ها و اقتصاددانان، تلاش‌ مشترک ایران و حوثی‌ها برای تاسیس یک بازار بورس اوراق بهادار در صنعا، در اصل با هدف سلطه بر اقتصاد یمن، تسهیل عملیات‌های پولشویی، دور زدن تحریم‌ها و پنهان‌کردن تجارت غیرقانونی مواد مخدر انجام می‌شود.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، و هاشم اسماعیل، رئیس‌کل بانک مرکزی تحت کنترل حوثی‌ها در صنعای یمن، ۳۰ خردادماه، تفاهم‌نامه‌ای امضا کردند برای ایجاد بورس اوراق بهادار یمن.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، طبق این تفاهم‌نامه، جمهوری اسلامی ایران به تامین زیرساخت‌ برای ایجاد بازار سرمایه یمن و ارائه خدمات در چند سطح مشورتی و مشاوره‌ای، خدمات فنی و ساختاری و خدمات مشاوره‌ای برای «الگوی فقهی» متعهد شده است.

وب‌سایت خبری-تحلیلی المشارق روز دوشنبه، ۱۳ تیرماه، به‌نقل از معمر العریانی، وزیر اطلاعات، فرهنگ و گردشگری یمن، این توافق بین جمهوری اسلامی و حوثی‌ها را «تلاش رژیم ایران برای تشدید تسط خود بر نهادهای دولتی و بخش خصوصی در مناطق تحت کنترل حوثی‌ها در یمن» دانست.

او هشدار داد که از بازار بورس یمن به‌عنوان «پوششی برای نقل‌وانتقال وجوه و برداشت ارز و ذخایر نقدی غارت‌شده از خزانه دولتی یمن به‌منظور سرمایه‌گذاری در بورس ایران» استفاده خواهد شد.

به گفته العریانی، تهران با ثبت شرکت‌های بخش دولتی و خصوصی یمن در بازار بورس و سهامدار کردن آن‌ها، به‌دنبال تسلط بر اقتصاد یمن است.

او همچنین افزود که با این کار، «بدون هیچ‌گونه نیازی به استفاده از مسیرهای بانکی»، نقل‌وانتقال وجوه بین حوثی‌ها و تهران به آسانی انجام خواهد شد.

عادل الشجاع، تحلیلگر سیاسی، نیز در گفت‌وگو درباره این تفاهم‌نامه با المشارق، تاکید کرد: «ایران می‌کوشد سرمایه‌های بخش دولتی و خصوصی یمن را تحت کنترل خود بگیرد.»

او افزود: «تاسیس یک بازار سهام [ایرانی] در صنعا این امکان را به [ایران] می‌دهد تا برای تقویت اقتصاد فروپاشیده خود، ارزهای پرمبادله در بانک مرکزی و بانک‌های خصوصی [یمن] را برداشت کند.»

به گفته شجاع، ایران با این کار به‌دنبال تسلط بر منابع اقتصاد یمن است، همان‌طور در عراق هم چنین کاری را انجام می‌دهد.

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، نیز به المشارق گفت که یکی از هدف‌های اصلی ایران از ایجاد بورس اوراق بهادار، تسهیل انتقال «پول‌های کثیف» به‌دست‌آمده از تجارت غیرقانونی مواد مخدر است که با همدستی متحدانش در منطقه انجام می‌دهد. به گفته او، به این ترتیب، این وجوه می‌توانند ازطریق بخش خصوصی یمن به چرخه اقتصاد بازگردند.

این اقتصاددان، توضیح داد بورس اوراق بهادار در صنعا به‌عنوان سازوکاری عمل خواهد کرد که ایران می‌تواند با آن تحریم‌های بین‌المللی اعمال‌شده بر خود را دور بزند و افزود: «این کار به تسهیل فروش نفت ایران و دریافت درآمدهای حاصل از آن بدون نیاز به نظام بانکی بین‌المللی، کمک می‌کند و در نتیجه این کشور می‌تواند از سازوکارهای نظارتی تحریم‌ها فرار کند.»

این درحالی است که فارس النجار، یک اقتصاددان دیگر، در گفت‌وگو با المشارق، فضای اقتصادی و مالی یمن را برای ایجاد بازار بورس اوراق بهادار نامناسب ندانست و تاکید کرد که «تاسیس بورس اوراق بهادار نیازمند یک اقتصاد نیرومند است».

او افزود که «با توجه به نبود مرجع قانون‌گذاری در یمن، قوانین و مقررات مرتبط با تاسیس و اداره این بازار وجود ندارد» و  هدف حوثی‌ها از تاسیس بازار بورس در این شرایط دشوار، ایجاد بازار بورس واقعی نیست، بلکه «تاسیس یک بازار سهام جعلی است تا پوششی برای نقل‌وانتقال وجوه از ایران و به ایران باشد».

نجار گفت که حوثی‌ها با این کار، «تسلط بخش خصوصی» را دنبال می‌کنند و «خواهیم دید شرکت‌های ایرانی و حزب‌الله، سهام شرکت‌های یمنی را می‌خرند و درنتیجه، نقش حزب‌الله و تسلط اقتصادی آن بر بخش خصوصی افزایش پیدا می‌کند… این مسئله بر کل حیات اقتصادی [یمن] چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت، تاثیر منفی خواهد گذاشت».